Τετραμερή Συνάντηση Κορυφής οργανώνει σήμερα στις Βερσαλλίες ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ με προσκεκλημένους την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι και τον Ιταλό πρωθυπουργό Πάολο Τζεντιλόνι. Πρόκειται για το κουαρτέτο των τεσσάρων ισχυρότερων χωρών της ευρωζώνης, η δε πρωτοβουλία Ολάντ ερμηνεύεται με τη θέλησή του να επιδείξει τη συνοχή ανάμεσά τους, για την αντιμετώπιση των κρίσεων που απειλούν την ΕΕ.
Ερμηνεύεται επίσης ως η τελευταία θέληση επίδειξης μιας «διεθνούς λάμψης» για τον πρόεδρο, πριν από το τέλος της θητείας του, γι' αυτό και οργανώνεται με εξαιρετική επισημότητα στο παλάτι των Βερσαλλιών, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τις πολύ σημαντικές ευκαιρίες.
Επισήμως, προβάλλεται ότι η συνάντηση των Βερσαλλιών στοχεύει στην προετοιμασία του εορτασμού για τα 60 χρόνια από τη Συνθήκη της Ρώμης, σε συνδυασμό με έναν προβληματισμό για τους τρόπους αναβίωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Στην ατζέντα της ημερήσιας διάταξης εκτιμάται ότι θα είναι μεταξύ άλλων το θέμα των προσφύγων προερχόμενων από τη Μέση Ανατολή, οι συνέπειες του Brexit, και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, με φόντο τις αυξανόμενες εντάσεις με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν και τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τράμπ.
Στις Βερσαλλίες, οι τέσσερις ηγέτες δεν θα μπορέσουν να αγνοήσουν και το θέμα που ανέκυψε για τη μελλοντική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ύστερα από την ξαφνική άρνηση του Πολωνού ηγέτη Γιαροσλάβ Κατσίνσκι να μην υποστηρίξει τον Ντόναλντ Τουσκ για μια δεύτερη θητεία.
Το θέμα της ενδεχόμενης επέκτασης της θητείας του Πολωνού (φιλελεύθερου) Ντόναλντ Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επρόκειτο να εξετασθεί στο Συμβούλιο της 9ης Μαρτίου στις Βρυξέλλες. Χθες όμως Σάββατο, ο Πολωνός υπουργός εξωτερικών δήλωσε στο πολωνικό πρακτορείο ειδήσεων ότι προτείνεται να διοριστεί στη θέση ο 68χρονος Γιάτσεκ Σαριούζ Βόλσκι, ευρωβουλευτής από την ομάδα των Χριστιανοδημοκρατών (ΕΛΚ).
Οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Γάλλος πρόεδρος, ο οποίος κρατάει για την ώρα τις αποστάσεις από την προεκλογική εκστρατεία στη χώρα, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η διπλωματική του δραστηριότητα κρίνεται πιο θετικά από το πολιτικό του έργο, σκοπεύει να αξιοποιήσει την τελευταία αυτή μεγάλη εκδήλωση σε διεθνές επίπεδο, για την πολιτική του υστεροφημία.
Σύμφωνα με το προεδρικό περιβάλλον, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, η συνάντηση των Βερσαλλιών είναι «ένα τελευταίο κομμάτι για την ολοκλήρωση, όσο αυτό είναι δυνατόν, της ευρωπαϊκής κληρονομιάς του προέδρου», ο οποίος έχει επανειλημμένα καυχηθεί στους βιογράφους του για το βασικό του ρόλο σε δύο κρίσεις : στην Ουκρανία και στη διατήρηση της Ελλάδας στο ευρώ.
Την απόφαση για την οργάνωση της συνάντησης κορυφής του κουαρτέτου στις Βερσαλλίες, ο Φρανσουά Ολάντ την ανακοίνωσε κατά το ταξίδι του στη Μάλαγα στις 20 Φεβρουαρίου. Τότε, έχοντας δίπλα του τον Μαριάνο Ραχόι, εξήγησε: «Στις Βερσαλλίες, δεν σκοπεύουμε να καθορίσουμε πως θα πρέπει να είναι η Ευρώπη. Δεν είναι αυτός ο σχεδιασμός μας. Είμαστε όμως οι 4 ισχυρότερες χώρες της και επιβάλλεται σε μας να πούμε τι θέλουμε να κάνουμε μαζί με άλλους».
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, στη συνάντηση κορυφής στη Μάλτα ( 3 Φεβρουαρίου), ο Φρανσουά Ολάντ ήταν κάπως περισσότερο επεξηγηματικός: «Το ερώτημα είναι, εάν είναι δυνατόν να υπάρχουν πολλές ταχύτητες στην Ευρώπη. Η απάντηση είναι «ναι». Θα είναι άλλωστε μια από τις δυνατότητες κατά τη συνάντηση της Ρώμης, για να εξηγήσουμε αυτό που όλοι μαζί θέλουμε να κάνουμε και αυτό που ορισμένοι (θέλουν να κάνουν) επιπλέον».
Πίσω όμως από την έννοια μιας Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων» μοιάζει να κρύβεται και μια άλλη έννοια, αυτή της «διαφοροποιημένης» Ευρώπης, την οποία φάνηκε να προωθεί από τις αρχές Φεβρουαρίου στη Μάλτα, η Καγκελάριος Μέρκελ.
Για την αντιμετώπιση των εντάσεων και τη σχετική παράλυση της Ευρώπης εξαιτίας των πιέσεων που ασκούνται από τους λαϊκιστές ή από τα αντιφατικά συμφέροντα των κρατών μελών, η Άνγκελα Μέρκελ θεωρεί ότι η λύση θα μπορούσε να είναι μια «διαφοροποιημένη Ευρώπη».
Τα πρώτα σχεδιαγράμματα μιας τέτοιας Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνουν επί της ουσίας, δύο διαφορετικές Ευρώπες: μια εμπορική ένωση με κοινούς κανόνες σαν την τωρινή και μια πολιτική ένωση με τα κράτη που θα θελήσουν να εμβαθύνουν από κοινού τη σχέση τους.
Βέβαια, τίποτα από όλα αυτά δεν θα μπορέσει να προχωρήσει, εάν δεν καταγραφεί ομόφωνα στο μάρμαρο της Συνθήκης της Ρώμης.
