Προστασία της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό; Η εξής μια, η διάταξη του νόμου Κατσέλη και αυτή... μεταβατική και υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Οι δανειστές το σύστημα σοφά εποίησαν: μέχρι να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα το σύστημα των πλειστηριασμών –ενεργοποίηση του συστήματος ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, προετοιμασία των τραπεζών στο να φτιάξουν διαδικασίες αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων και οργάνωση του εισπρακτικού μηχανισμού του δημοσίου ώστε να αντιμετωπίζει ενιαία τα χρέη προς την εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία- έδωσαν ένα «τυράκι» στην κυβέρνηση για να μπορεί να το αξιοποιήσει και πολιτικά όπως κάνει άλλωστε αυτή την περίοδο στον μέγιστο βαθμό.
Το «τυράκι» δεν είναι άλλο από το άρθρο 9 παράγραφος 2 του νόμου Κατσέλη. Όποιος προσφύγει στον νόμο –και λάβει φυσικά τη σχετική έγκριση από το δικαστήριο- μπορεί να εξαιρέσει από την εκποίηση της ακίνητης περιουσίας του το βεβαρημένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητο εφόσον στο πρόσωπο του οφειλέτη πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
1. Το συγκεκριμένο ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του
2.Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%
3. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αίτησης να μην υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο μέχρι τα τρία παιδιά.
4. Ο οφειλέτης να κρίνεται ως συνεργάσιμος δανειολήπτης.
Ακόμη και αυτός που πληροί τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πληρώνει. Το δικαστήριο ορίζει μια μηνιαία δόση η οποία αντιστοιχεί σε ένα δάνειο που θα πρέπει να εξοφληθεί και το οποίο αντιστοιχεί στην τρέχουσα αξία του ακινήτου. Ουσιαστικά δηλαδή, ακόμη και αυτή η μεταβατική διάταξη η οποία εκπνέει στο τέλος του 2018, επιβάλλει στον ιδιοκτήτη να πληρώσει. Αν όχι, χάνει το σπίτι του.
Και τώρα αλλά και μετά το τέλος του 2018, η διάσωση της πρώτης κατοικίας περνά από το χέρι των τραπεζών. Αυτές μπορούν να κρίνουν ποιος δανειολήπτης είναι «συνεργάσιμος» και ποιος όχι, αυτές θα σπρώξουν τον οφειλέτη στις εναλλακτικές λύσεις του Κώδικα Δεοντολογίας και αυτές θα κρίνουν ποια από τα ακίνητα θα προωθηθούν για πλειστηριασμό. Έτσι, το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι δεν θα πουληθεί κανένα σπίτι κάτω των 300.000 ευρώ, είναι στην πραγματικότητα μια στρατηγική επιλογή των τραπεζών και δεν υπαγορεύεται από κανέναν νόμο ή πλαίσιο. Έτσι, ο οφειλέτης δεν μπορεί να αισθάνεται διασφαλισμένος.
Όσον αφορά στο δημόσιο, αυτό λειτουργεί με βάση τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων ο οποίος δεν εξαιρεί σε καμία περίπτωση την κύρια κατοικία από την κατάσχεση, Και πάλι, ο οφειλέτης είναι εκτεθειμένος στους σχεδιασμούς της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων η οποία, με βάση το γράμμα του νόμου τουλάχιστον, δεν δέχεται εντολές και οδηγίες όσον αφορά στη εισπρακτική πολιτική που θα ακολουθήσει από την εκάστοτε κυβέρνηση.