Brexit θα είναι άτακτο ή συντεταγμένο πλανάται πάνω από τις εταιρίες. Ποιος θέλει να χάσει ξαφνικά την πρόσβαση στο μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ του πλανήτη;
Το ερώτημα αυτό ταλανίζει φυσικά και την ισχυρότερη εθνική ναυτιλιακή κοινότητα του κόσμου, την ελληνική, ένα μεγάλο μέρος της οποίας κατοικοεδρεύει στο (τουλάχιστον προς ώρας) διεθνές οικονομικό και ναυτιλιακό κέντρο του City of London. Και το ερώτημα που συνεπάγεται του προηγουμένου, είναι το εάν, ποιοι και πόσοι θα εγκαταλείψουν αυτό το κέντρο, ανοίγοντας «πανιά» προς άλλες πόλεις.
Οι περισσότεροι, είναι η απάντηση. Η ναυτιλία ακολουθεί το δρόμο που πήρε ο τραπεζικός τομέας, εγκαταλείποντας το City, ενόψει του Brexit, με τις ισχυρότερες τράπεζες να μεταφέρουν τις έδρες τους (ή τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων τους) σε ανταγωνιστικές πόλεις της ΕΕ, όπως η Φρανκφούρτη και το Παρίσι. Άλλωστε και η αποχώρηση των τραπεζών αποδυνάμωσε την πρόσβαση στην κεφαλαιοποίηση, γεγονός που παίζει και αυτό το ρόλο του.
Η φυγή
Οι Greeks του City, ως η «καρδιά» της ναυτιλιακής του κοινότητας, μπορεί -μέσω του Com-mitee- να έχουν δηλώσει την υποστήριξή τους στη Downing Street για το Brexit, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ακολουθήσουν μια τάση που γεννιέται, ρισκάροντας την υγεία των ναυτιλιακών τους.
Ήδη, η πόρτα έχει ανοίξει και η θέση της πόλης, η οποία ως τώρα έχει ρόλο κυρίαρχου στον κλάδο της ναυτασφάλισης, της ναυλομεσιτείας, της χρηματοδότησης και άλλων ναυτιλιακών υπηρεσιών έχει διαβρωθεί από τον ανταγωνισμό. Πόλεις της ΕΕ, αλλά και κυρίως ασιατικές, που θέλουν να ενισχύσουν τη θέση τους στον παγκόσμιο χάρτη, έχουν αδράξει την ευκαιρία παρέχοντας κίνητρα στις ναυτιλιακές για μετεγκατάσταση. Αυτά τα κίνητρα, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα, προκαλούν μια «αιμορραγία» στο City.
Σύμφωνα με έκθεση της εταιρίας συμβούλων PwC, για λογαριασμό της ένωσης Maritime London, οι υπηρεσίες συνεισφέρουν 5,6 δισ. δολάρια τον χρόνο στη βρετανική οικονομία, προσφέροντας απασχόληση σε περισσότερα από 10.000 άτομα σε θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Ομως, η μετατόπιση της παγκόσμιας εμπορικής ναυτιλίας στην Ασία και ο σκληρότερος ανταγωνισμός αυξάνουν τις πιέσεις στον κλάδο, σύμφωνα με την έκθεση. Ανταγωνιστές όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Νορβηγία και ιδιαίτερα η Σιγκαπούρη, αποτελούν όλοι πρόκληση σε σημαντικούς τομείς ανάπτυξης και πρέπει να αντιδράσουμε», ανέφερε εκπρόσωπος του οργανισμού Maritime UK.
Μόνο το διάστημα 2018-2019, σύμφωνα με έρευνα του Reuters, τα εμπορικά πλοία υπό βρετανική σημαία είχαν μειωθεί σε 1.229 από 1.315 και, αντίστοιχα, η χωρητικότητα είχε μειωθεί στα 10,5 εκατ. τόνους από 16,5.
Και οι Έλληνες; Παρά το γεγονός ότι το Λονδίνο δεν σκοπεύει να παραδοθεί αμαχητί και έχει ισχυρές βάσεις τις οποίες θα υπερασπιστεί, η πτώση του real estate, η κατάργηση φορολογικών προνομίων και η φυγή ναυτιλιακών παραγόντων (όπως ο ναυλομεσιτικός οίκος Gibsons που μετεγκαταστάθηκε στην Ελβετία, η γαλλική CMA CGM που μεταφέρθηκε στη Μάλτα, ακόμα και η βρετανική P&O που μετέφερε τα πλοία της στο νηολόγιο της Κύπρου) ωθούν μεγάλα ονόματα της ελληνικής ναυτιλίας να αποχωρούν από το City, ή να βρίσκονται υπ’ ατμόν. Κι ας έχουν το Λονδίνο, όπως είχε παρατηρήσει ενώπιον της βρετανικής κυβέρνησης, ο πρόεδρος της ΕΕΕ, Θ. Βενιάμης, «ως δεύτερο σπίτι τους».
Οι πρώτοι Greeks που άνοιξαν την πόρτα ήταν ο Αδαμάντιος και ο Σπύρος Πολέμης, αλλά και ο Λου Κολλάκης, επιστρέφοντας στην πατρίδα τους, την Ελλάδα, ακολουθούμενοι από μέλη της οικογένειας Γουλανδρή, τον Επαμεινώνδα Εμπειρίκο, τον Μιχάλη Χανδρή, μέλη των οικογενειών Μαυρολέοντα, Λυκιαρδόπουλου και Καρούση που μεταφέρθηκαν στην Ελβετία και το Μονακό. Ποιοι θα ακολουθήσουν;
«Made in Greece»
Πρόταση για μείωση των εκπομπών ρύπων
Λίγο πριν την υιοθέτηση των μέτρων του ΙΜΟ για την μείωση των εκπομπών θείου από τη ναυτιλία, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών επανέρχεται με νέες προτάσεις που θα ρυθμίσουν την αγορά και δεν θα φέρουν τον εφιάλτη του black out στις θάλασσες, για τον οποίο έχει προειδοποιήσει ο πρόεδρος της ΕΕΕ, Θεόδωρος Βενιάμης.
Tην πρόταση της Ελλάδας για μείωση της μέγιστης προωστήριας δύναμης των πλοίων, ως ένα άμεσα αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμο μέτρο για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα πλοία, υποστηρίζει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών. Η πρόταση πρόκειται να εξετασθεί στην προσεχή ενδιάμεση συνάντηση της Τεχνικής Ομάδας Εργασίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ΙΜΟ (11-15 Νοεμβρίου 2019).
Tο προτεινόμενο μέτρο καθορίζει το μέγιστο όριο της ιπποδύναμης της κύριας μηχανής, που τα πλοία χωρητικότητας άνω των 5.000 GT μπορούν να χρησιμοποιήσουν υπό φυσιολογικές συνθήκες, προκειμένου να διατηρηθεί το επίπεδο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα πλοία στο ιστορικά χαμηλό όριο του έτους 2012 με τριετή χρονική περίοδο προσαρμογής του υπάρχοντος στόλου στο μέτρο, αρχής γενομένης ακόμα και πριν από το 2023.
Η κανονιστική ανά τομέα προσέγγιση (sectoral prescriptive approach) προβλέπει ότι τα φορτηγά πλοία χύδην ξηρού φορτίου και τα δεξαμενόπλοια θα μειώσουν την ιπποδύναμη των κυρίων μηχανών τους κατά 50%, ενώ τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κατά 66%.
Το μέτρο περιλαμβάνει ρήτρα επανεξέτασης (review clause), που επιτρέπει στον ΙΜΟ να αναλάβει δράση για διορθωτικά μέτρα, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.
«Made in Greece»
Πρόταση για μείωση των εκπομπών ρύπων
Λίγο πριν την υιοθέτηση των μέτρων του ΙΜΟ για την μείωση των εκπομπών θείου από τη ναυτιλία, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών επανέρχεται με νέες προτάσεις που θα ρυθμίσουν την αγορά και δεν θα φέρουν τον εφιάλτη του black out στις θάλασσες, για τον οποίο έχει προειδοποιήσει ο πρόεδρος της ΕΕΕ, Θεόδωρος Βενιάμης.
Tην πρόταση της Ελλάδας για μείωση της μέγιστης προωστήριας δύναμης των πλοίων, ως ένα άμεσα αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμο μέτρο για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα πλοία, υποστηρίζει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών. Η πρόταση πρόκειται να εξετασθεί στην προσεχή ενδιάμεση συνάντηση της Τεχνικής Ομάδας Εργασίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ΙΜΟ (11-15 Νοεμβρίου 2019).
Tο προτεινόμενο μέτρο καθορίζει το μέγιστο όριο της ιπποδύναμης της κύριας μηχανής, που τα πλοία χωρητικότητας άνω των 5.000 GT μπορούν να χρησιμοποιήσουν υπό φυσιολογικές συνθήκες, προκειμένου να διατηρηθεί το επίπεδο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα πλοία στο ιστορικά χαμηλό όριο του έτους 2012 με τριετή χρονική περίοδο προσαρμογής του υπάρχοντος στόλου στο μέτρο, αρχής γενομένης ακόμα και πριν από το 2023.
Η κανονιστική ανά τομέα προσέγγιση (sectoral prescriptive approach) προβλέπει ότι τα φορτηγά πλοία χύδην ξηρού φορτίου και τα δεξαμενόπλοια θα μειώσουν την ιπποδύναμη των κυρίων μηχανών τους κατά 50%, ενώ τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κατά 66%.
Το μέτρο περιλαμβάνει ρήτρα επανεξέτασης (review clause), που επιτρέπει στον ΙΜΟ να αναλάβει δράση για διορθωτικά μέτρα, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.
